ΔΙΑΦΟΡΑ
ΕΠΩΝΥΜΙΕΣ - ΕΠΙΓΡΑΦΕΣ ΣΕ ΟΥΖΕΡΙ, ΚΑΦΕΝΕΙΑ, ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ
Στα Τρίκαλα κατά καιρούς, άνοιξαν και λειτούργησαν, διάφορα καταστήματα με την επωνυμία του “ΣΑΚΑΦΛΙΑ”. Ταβέρνες, ουζερί, καφέ - μπάρ, και καφενεία χρησιμοποίησαν το όνομα του Σακαφλιά και επωφελήθηκαν από τη φήμη του μύθου του.
Η οικογένεια Καλογιάννη είχε την πρωτοκαθεδρία στο χώρο, μιας και τρεις συνεχόμενες γενιές διατηρούσαν για σαράντα ολόκληρα χρόνια διάφορα καταστήματα με την επωνυμία “Σακαφλιάς”. Συγκεκριμένα πρώτος έκανε την αρχή ο Γεώργιος Καλογιάννης, ο οποίος το 1965 άνοιξε ταβέρνα και ουζερί στην οδό Αθανασίου Διάκου 12 στα Τρίκαλα. Η ταβέρνα αυτή έμεινε ιστορική, καθότι πολλοί τρικαλινοί, έτρωγαν, έπιναν και διασκέδαζαν εκεί, επι πολλά χρόνια.
Στη συνέχεια, ο γιός Γιάννης Καλογιάννης ανοίγει το 1971, ουζερί στην οδό Κονδύλη 20 και το δουλεύει με επιτυχία μέχρι το 1994. Μαζί δε, με τον γιό του Γιώργο Καλογιάννη, το δουλεύουνε ως καφέ - μπάρ - ουζερί μέχρι το 2001, όπου και πεθαίνει ο Γιάννης Καλογιάννης. Το 2001 ο Γιώργος Καλογιάννης το δούλεψε ως μπάρ μέχρι το 2005, όπου τελικά σταμάτησε τη οικογενιακή αυτή δραστηριότητα διαπαντός.
Παρακάτω παραθέτω φωτογραφίες, σχετικές με τη δραστηριότητα, την πελατεία και τη ζωή των συγκεκριμένων καταστημάτων καθώς και διαφημιστικές καταχωρίσεις των εφημερίδων της εποχής.
Μάγειροι, σερβιτόροι, και θαμώνες μπροστά στα εκλεκτά ψητά της ταβέρνας, “Ο Σακαφλιάς”, του Γιώργου Καλογιάννη, στην Αθανασίου Διάκου 12, στα Τρίκαλα, τη δεκαετία του 1960 .
ΕΠΙΓΡΑΦΗ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΚΑΒΑ - ΞΗΡΟΙ ΚΑΡΠΟΙ
Στο συνοικισμό Αγία Μονή των Τρικάλων, επί της οδού διογένους, λειτουργούσε μέχρι το 2010 το κατάστημα "Κάβα ποτών - Καφεκοπτείο - Ξηροί καρποί", του Κωνσταντίνου Φαλιά με την επωνυμία "ΣΑΚΑΦΛΙΑΣ".
Στο στρατό
Στο στρατό, πολλούς Τρικαλινούς φαντάρους συνήθιζαν να τους αποκαλούν οι άλλοι φαντάροι ή οι αξιωματικοί “Σακαφλιάδες”. Επίσης πολλοί φαντάροι Τρικαλινοί έγραφαν με στυλό στη ζώνη τους (Α.Τ). ή στο καπέλο τους, τη λέξη “ΣΑΚΑΦΛΙΑΣ”. Άλλοι πάλι, γράφανε με υπερηφάνεια και καμάρι διάφορα τετράστιχα ποιηματάκια σχετικά με τον Σακαφλιά, τα οποία χρησιμοποιούσαν στην αλληλογραφία τους, είτε στις επιστολές τους, είτε πίσω από τις φωτογραφίες τους.
“Τους Σακαφλιάδες στο στρατό
να μην τους λησμονάτε
και μ΄ένα γράμμα τρυφερό
να τους παρηγοράτε”.
“Τους λεβέντες Σακαφλιάδες
στα Ελληνικά Στρατά
τους τοποθετούν Τσολιάδες
στην προεδρική φρουρά”.
Ταχταρίσματα - Μικρά στιχουργήματα
Στα Τρίκαλα και σε πολλά καμποχώρια των Τρικάλων, πολλές φορές μεταξύ των μικρών παιδιών λέγονταν, συνήθως αυτοσχέδια μικρά στιχουργήματα, τα οποία τραγουδούσαν ρυθμικά και περιπαιχτικά στα παιχνίδια τους.
Πολλά απ΄ τα στιχουργήματα αυτά έκαναν αναφορά και στο όνομα του Σακαφλιά, όπως:
“Σακαφλιά, Κατσαπλιά
τρία τσιόνια και δυο πλια
έκλεψες απ΄ τη φωλιά
και μας άφκες κουτσιλιά”.
“Σακαφλιά, Κατσαπλιά
μη μας βάζεις σε μπελιά
με μια βέργα φρουσκαλιά
θα σ΄ ανάψω τα κουλιά.”
Παιδικές ζωγραφιές
Μαθητές δημοτικών σχολείων των Τρικάλων μετέφεραν τον θρύλο του Σακαφλιά σε ζωγραφιές τους.
ΓΕΛΟΙΟΓΡΑΦΙΑ
Ο σκιτσογράφος - γελοιογράφος “ΚΟΥΡΣΟ” (Απόστολος Κουρσοβίτης) είδε το θέμα του θρυλικού Σακαφλιά με την δικιά του ματιά και το απέδωσε με δυο έξοχες γελοιογραφίες!
ΤΑΤΟΥΑΖ - ΧΑΡΑΚΙΡΙΑ
Π ολλοί Τρικαλινοί “μάγκες” συνήθιζαν να κάνουν τατουάζ στα μπράτσα τους με την λέξη “ΣΑΚΑΦΛΙΑΣ”.
Άλλοι πάλι έκαναν χαρακίρι στο σώματους με τη λέξη “ΣΑΚΑΦΛΙΑΣ”.
ΣΥΝΘΗΜΑΤΑ -ΓΚΡΑΦΙΤΙ-ΣΤΙΧΑΚΙΑ
Μαθητές του γυμνασίου έγραφαν έξω από την σχολική τσάντα τους τη λέξη “ΣΑΚΑΦΛΙΑΣ” και ζωγράφιζαν μαχαίρια, καρδιές και διάφορα άλλα νεανικά και ερωτικά συνθήματα.
ΛΕΥΚΩΜΑΤΑ
Σε κάποια μαθητικά λευκώματα που δημιουργούσαν διάφοροι μαθητές, συνήθιζαν πολλοί να υπογράφουν τις απόψεις και τις ιδέες τους με το ψευδώνυμο «Σακαφλιάς».
Σωματείο φιλάθλων της ποδοσφαιρικής ομάδας των Τρικάλων.
“ΣΑΚΑΦΛΙΑΔΕΣ CLUB”
Στα Τρίκαλα, υπάρχει οργανωμένο σωματείο φιλάθλων της ποδοσφαιρικής ομάδας των Τρικάλων, με την επωνυμία “ΣΑΚΑΦΛΙΑΔΕΣ CLUB”. Ο Σύνδεσμος Φιλάθλων Τρικάλων "ΣΑΚΑΦΛΙΑΔΕΣ CLUB" ιδρύθηκε επίσημα στις 23 / 12 / 2004 με την υπ' αριθμόν απόφαση του Πρωτοδικείου Τρικάλων. Ιδρύθηκε με σκοπό τη δημιουργία ενός πυρίνα οργανωμένων φιλάθλων για την υποστήριξη της ομάδας των Τρικάλων, μέσα και έξω από τα γήπεδα.Ίσως να είναι από τους λίγους συνδέσμους στην Ελλάδα, ο οποίος λειτουργεί σύμφωνα με τις διατάξεις του νέου αθλητικού νόμου (2004). Με την ίδρυσή τους θελήσανε να ενώσουν τις φωνές τους με τον κόσμο του Α.Ο.Τ., προσπαθώντας να αναδείξουν την τεράστια δυναμική του! Προάγγελος των ΣΑΚΑΦΛΙΑΔΩΝ όμως, πρέπει να τονιστεί, ότι ήταν ο ανεπίσημος σύνδεσμος των "Hobo Boys", ο οποίος ήταν αυτός αρχικά που οργάνωνε και δημιουργούσε ατμόσφαιρα στους αγώνες του ΑΟΤ. Πρόεδρος του Συνδέσμου είναι ο κ. Βάϊος Αναστασίου. Τα γραφεία του Συνδέσμου βρίσκονται στην οδό, Βασιλείου Τσιτσάνη & Κλεμανσού γωνία, 2ος όροφος.
Ο Σύνδεσμος διαθέτει και ιστοσελίδα στο διαδίκτυο με όμορφη, ποικίλη και πλούσια παρουσία. Για όσους ενδιαφέρονται η διεύθυνση της ιστοσελίδας είναι, http://www.sakafliades.gr/web.
Παρακάτω παραθέτω φωτογραφικό υλικό από την ιστοσελίδα, που αφορά στις διάφορες εκδηλώσεις στα λογότυπα και στα γραφεία του Συνδέσμου.
ΓΚΡΑΦΙΤΙ
Έξω από το Δημοτικό στάδιο Τρικάλων, στη μάντρα της περίφραξης υπάρχουν διάφορα γκράφιτι με το σύνθημα “SAKAFLIADES”. Με αυτό το σύνθημα, οι οργανωμένοι φίλαθλοι θέλουν προφανώς να δηλώσουν την παρουσία τους, την αγάπη και την πρόθεσή τους να υποστηρίξουν την ομάδα τους.
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ
Στον ταξιδιωτικό οδηγό "ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΠΗΛΙΟ - ΣΠΟΡΑΔΕΣ" EXPLORER 2002, για τον Σακαφλιά αναφέρονται τα εξής:
…"Στα στενά δρομάκια του Βαρουσιού υποτίθεται ότι έγινε ο φόνος του Σακαφλιά, που αφηγείται το γνωστό ρεμπέτικο τραγούδι. Όμως, νεότερες έρευνες φαίνεται να καταλήγουν στο ότι ο Σακαφλιάς, που ήταν μάγκας του μεσοπολέμου, σκοτώθηκε από συγκρατουμένους του στη φυλακή (τη "στενή") και όχι στα στενά των Τρικάλων"…
ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ ΕΚΠΟΜΠΗ
Στις 20 Μαρτίου 2008 στην ΕΤ 3, στην εκπομπή "Αληθινά σενάρια" με τον δημοσιογράφο Νίκο Ασλανίδη, παρουσιάστηκε, μεταξύ άλλων και ένα αφιέρωμα για τον θρύλο του Σακαφλιά. Η εκπομπή έκανε μια έρευνα στην πόλη των Τρικάλων και παρουσίασε παλιούς Τρικαλινούς, οι οποίοι μίλησαν και είπαν τις απόψεις τους για το θρύλο του Σακαφλιά.
ΣΕ ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΑ
Σε διάφορα περιοδικά με σταυρόλεξα, παιχνίδια, τεστ γνώσεων κλπ, βρήκα να αναφέρονται και να κάνουν χρήση της λέξης, “Σακαφλιάς” .
ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ ΣΕ ΦΟΡΤΗΓΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ ΚΑΙ ΝΤΑΛΙΚΕΣ
Σε ορισμένα φορτηγά αυτοκίνητα, λεωφορεία, τρίκυκλα και νταλίκες, στο πίσω μέρος τους, υπήρχε δηλωτική επιγραφή με τη φράση, "Ο ΣΑΚΑΦΛΙΑΣ" ή "Τα στενά του Σακαφλιά".
Μουσικό σχήμα με ρεμπέτικα και λαϊκά τραγούδια
"ΟΙ ΣΑΚΑΦΛΙΑΔΕΣ"
Στα Τρίκαλα, υπάρχει μουσικό συγκρότημα με ρεμπέτικα και λαϊκά τραγούδια, το οποίο φέρει την επωνυμία "Οι Σακαφλιάδες". Το συγκρότημα εμφανίζεται σε διάφορες εκδηλώσεις, όταν προσκαλείται, καθώς και σε ταβερνάκια της περιοχής.
Η βάση του συγκροτήματος στηρίζεται στον κ. Λάμπρο Φλιούκα, ο οποίος γράφει και τραγουδάει γνήσια ρεμπέτικα και λαϊκά τραγούδια.
Στο παρελθόν δε, είχε συμμετάσχει ως ηθοποιός στην κινηματογραφική ταινία "Ο Σακαφλιάς", καθώς και στις άλλες ταινίες του Βασίλη Κονταξή.
Ένα ρεμπέτικο τραγούδι του Λάμπρου Φλιούκα που αναφέρεται τα στενά του Σακαφλιά, με τίτλο, «Τρικαλινή τσαχπίνα»
Τρικαλινή τσαχπίνα
Βρε Τρικαλινή τσαχπίνα
θα σε κλέψω μια βραδιά
και στεφάνι θα σε βάλω
στον προφήτη Αη Λιά,
και στεφάνι θα σε βάλω
στον προφήτη Αη Λιά.
Πως θα γίνεις πια δική μου
το ΄πα σ΄όλο το ντουνιά
και τα Τρίκαλα να μάθουν
ότι σε παντρεύτηκα,
και τα Τρίκαλα να μάθουν
ότι σε παντρεύτηκα.
Άμαξά μου τ΄ άλογό σου
στόλισέ το γιορτινά
και το γλέντι μας θα γίνει
στο Βαρούσι μαχαλά,
και το γλέντι μας θα γίνει
στα στενά του Σακαφλιά.
Από συνέντευξη στο περιοδικό "ΛΟΓΩ"
Στο περιοδικό "ΛΟΓΩ", του τεύχους 33, του Ιουνίου - Ιουλίου 2000, ο Νεκτάριος Κατσόγιαννος σε συνέντευξή του προς στην Έρη Μουρογιάννη, μεταξύ άλλων μιλάει για τον "Σακαφλιά" και λέει τα εξής:
“Ο Σακαφλιάς είναι ένας με γάλος μύθος, πραγματικό πρόσωπο, αλλά όχι πραγματικός ο θάνατός του. Το τραγούδι που είχε γράψει ο Βασίλης Τσιτσάνης δεν έχει καμιά σχέση με την πραγματικότητα. Τον Σακαφλιά δεν τον σκότωσαν όπως λέει το τραγούδι στα στενά της παλιάς πόλης, στο Βαρούσι, αλλά στις φυλακές των Τρικάλων. Ως κοινός εγκληματίας ήταν φυσικό και επόμενο να έχει διαφορές με τους συγκρατούμενούς του και έτσι κάποιος από αυτούς τον κάρφωσε πισώπλατα με ένα μυτερό πιρούνι.”
ΟΜΙΛΙΑ
Στα πρακτικά του Α΄ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΤΣΙΤΣΑΝΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ που πραγματοποιήθηκε στις 5 - 6 Σεπτεμβρίου 1998, στο Πνευματικό Κέντρο, του Πολιτιστικού Οργανισμού Δήμου Τρικκαίων, η ομιλήτρια, Τάνια Ιακώβου - Ραχματουλίνα στην ομιλία της με τίτλο "Τα Τρίκαλα στα τραγούδια του Βασίλη Τσιτσάνη" αναφερόμενη στα τραγούδια,
Τρικαλινή τσαχπίνα 1937,
Ο Σαρκαφλιάς 1939,
Ματσαράγκα 1939,
Της μαστούρας ο σκοπός 1946,
Στον Άγιο Κωνσταντίνο 1946,
Βόλτα μέσα στην Ελλάδα 1949,
Τρικαλινή παλιά μου αγάπη 1950,
επισημαίνει μεταξύ άλλων τα εξής:
“…Τα τραγούδια "Ο Σακαφλιάς", "Ματσαράγκα" και "Της μαστούρας ο σκοπός" κατατάσσονται στη ρεμπέτικη θεματολογία. Μιλάνε ρητά για μάγκες, για ντερβίσικα παιδιά, για ματσαράγκες κλπ. Επηρεασμένος από τα ρεμπέτικα του Παπάζογλου και του Βαμβακάρη, που άκουγε από τα γραμμόφωνα στα Τρίκαλα, έφηβος ακόμα ο Τσιτσάνης θέλει να γράψει και αυτός τέτοια τραγούδια.
Καταλαβαίνει όμως ότι πρέπει να βρει τα δικά του θέματα. Ρίχνοντας μια ματιά γύρω του, στο δικό του χώρο, τα ανακαλύπτει. Είναι ο Σακαφλιάς ένας νταής που τον είχε σκοτώσει μπαμπέσικα στις φυλακές Τρικάλων ένας συγκρατούμενός του.
Ο Τσιτσάνης παίρνει αυτόν τον τύπο και τον κάνει ήρωα του τραγουδιού του εξιδανικεύοντας τον. Τον παρουσιάζει ως πρότυπο ρεμπέτη και τον καθιστά μέρος της πινακοθήκης του Λαϊκού Τραγουδιού”.
Ληστρικά Τραγούδια
Στο βιβλίο με τίτλο "Ληστρικά τραγούδια" του Δημήτρη Χαλατσά εκδόσεων, ΕΣΤΙΑ του 2000, γίνεται μια ανάλυση και μια καταγραφή των ληστρικών τραγουδιών. Ο συγγραφέας, στο βιβλίο του ερευνά και αναλύει το φαινόμενο της ληστείας και των ληστών που κυριάρχησε στη χώρα μας για μια εκατονταετία μετά την ανεξαρτησία της (1835-1935). Στις σελίδες του βιβλίου γίνεται αναφορά, μεταξύ άλλων και για τον Σακαφλιά. Επιλεκτικά παραθέτω τα εξής:
…Η προσωπογραφία του ληστή της μεταεπαναστατικής κοινωνίας είναι προδιαγεγραμμένη. Είναι ένας προικισμένος αδούλωτος, που είτε από τη φύση του τη φιλελεύθερη, είτε από την αδικία που τον δέρνει, ξεκόβει και γίνεται επαναστάτης, φέροντας μαζί του τις ίδιες απαντοχές και τις ίδιες διαμαρτυρίες της αγροτικής ομάδας της καταγωγής του. Η λαϊκή υποδομή τον σιγοντάρει ενσυνείδητα και απροκάλυπτα…
…Τραγούδησε την περήφανη ανυπακοή του κλέφτη, τώρα τραγουδάει την περήφανη παρανομία. Στα κλέφτηκα τραγούδια ο κλέφτης δικαιώνεται ηθικά, καθώς η δράση του συνδέεται με τον αγώνα για την ελευθερία, ενώ ο ληστής δικαιώνεται κοινωνικά, καθώς η δική του δράση σχετίζεται με τον αγώνα κατά της κοινωνικής αδικίας. Είναι μια καταξίωση που συντελείται στο υποσυνείδητο του λαού, που η τυράγνια και η εγκατάλειψη από την εξουσία του δημιουργούν την αίσθηση του κοινωνικού παραγκωνισμού.
Αλλιώς δεν δικαιολογείται η κατάφαση σε πράξεις που, νομικά και ηθικά, φαίνονται και απεχθείς και καταδικασμένες…
…Ενώ τα ληστρικά τραγούδια, όπως προαναφέρθηκε κατά το πλείστο είναι επώνυμα, από την άλλη μεριά τα ρεμπέτικα τραγούδια, όπου εκθειάζεται μοναδικό άτομο (κλέφτης, πορτοφολάς, σαλταδόρος, φονιάς), έξω από σπάνιες περιπτώσεις (Σαρκαφλιάς, Ζέπος) δεν είναι επώνυμα γιατί ο μοναδικός του λαϊκού τραγουδιού της πόλης είναι ανώνυμος, δεν καταξιώνεται σε θρύλο, ούτε αντιπροσωπεύει τα λαϊκά στρώματά της…
ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
Ιστοσελίδες στο Διαδίκτυο
Σ το διαδίκτυο υπάρχουν αρκετές ιστοσελίδες που περιέχουν απόψεις και θέματα σχετικά με το θρύλο του Σακαφλιά, καθώς και αρκετοί χρήστες που χρισημοποιούν το ψευδώνυμο “ΣΑΚΑΦΛΙΑΣ”.
Επίσης σε διάφορα μπλόγκς και φόρουμ γίνονται κατα καιρούς διάφορες συζητήσεις και αναλύσεις για την ιστορικότητα, πράγμα που αποδεικνύει πως ο θρύλος του Σακαφλιά συγκεινεί, γοητεύει και διατηρεί έντονο το ενδιαφέρον και των νέων ανθρώπων.
Στη ιστοσελίδα www.Trikalacity.gr
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΣΑΚΑΦΛΙΑ
Τα Τρίκαλα έγιναν γνωστά στο Πανελλήνιο, χάρη στην ιστορία του Σακαφλιά που περιγράφει σε κάποιο από τα τραγούδια του ο Βασίλης Τσιτσάνης: "Στα Τρίκαλα, στα δυο στενά, σκοτώσανε το Σακαφλιά ...".
Βρισκόμαστε στην εποχή του Μεσοπολέμου, λίγο μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, και στα Τρίκαλα δεσπόζει η φυσιογνωμία του μποέμ τύπου και καρδιοκατακτητή των γυναικών, του ξακουστού Σαρκαφλιά ("φίλος της σάρκας"). Ο Σακαφλιάς, ωραίος στο παράστημα, είχε αναστατώσει την τρικαλινή κοινωνία με τα καμώματά του, ώσπου κάποιοι του στήσανε καρτέρι στα στενά σοκάκια του Βαρουσίου και τον μαχαιρώσανε. Με το θάνατό του ο Σακαφλιάς πέρασε στη σφαίρα του μύθου και της λαϊκής παράδοσης με τον Βασίλη Τσιτσάνη να του αφιερώνει το περίφημο ρεμπέτικο τραγούδι. Έτσι καθιερώθηκε συχνά οι Τρικαλινοί να αποκαλούνται "Σακαφλιάδες".
Διαδικτυακό Ημερολόγιο (BLOG)
Στην ιστοσελίδα www.agapo.gr βρέθηκαν διατυπωμένες διάφορες απόψεις στο θέμα που τέθηκε προς συζήτηση: “Σακαφλιάς: Μάγκας ή χασικλής;
Δεν ξέρω αλλά νομίζω ότι ένα σοβαρό ιστορικό θέμα είναι και ο Σακαφλιάς!
Πολλοί έχουν συνδέσει μέχρι τώρα τα Τρίκαλα με τον Σακαφλιά και τίποτα άλλο
Τελικά αυτή η ιστορία που έγινε γνωστή χάρη στο τραγούδι του Τσιτσανη πόση αλήθεια κρύβει ;
Πρόκειται για κάποιο μάγκα των Τρικάλων ή για κάποιον χασικλή και μαχαιροβγάλτη των φυλακών ;
Δεν έχει ενδιαφέρον ν΄ ανοίξουμε μια συζήτηση ;
Ο Τσιτσάνης λένε ότι το τραβούσε και εκείνος λίγο.
Μπορεί να είναι φήμες όλα αυτά δεν μπορώ να τον κατηγορήσω.
Πάντως ο Σακαφλιάς έτσι όπως τον παρουσιάζει ο Τσιτσάνης "σαν λεβέντικο παιδί" δεν το πιστεύω.
Ξέρεις κανείς τι λεβέντικα πράγματα έκανε στα Τρίκαλα ;
Άφησε καμιά ιστορία για τα Τρίκαλα ; καμιά ηρωική μάχη ;
Γιατί τον έκανε ήρωα ο Τσιτσάνης με το τραγούδι ;
Τι κερδίσαμε από αυτό ;
Να μας λένε όλοι Σαφαφλιάδες!!
Ακούνε Τρικαλινό και την πρώτη κουβέντα που θα σου πει :
"Α.. Σακαφλιάς".
Έκανε πολύ κακό στην πόλη ο Τσιτσάνης μ΄ αυτό το τραγούδι.
Κατά αρχή ξέρει κανείς αν υπήρξε αυτό το πρόσωπο ;
Είναι πράγματι ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα Βιλλ γιατί είναι αλήθεια ότι πολλοί άνθρωποι εκτός Ελλάδος συνδέουν την πόλη μόνο με τον Σακαφλιά.
Έπειτα να μην ξεχνάμε ότι κάναμε και τη μόνη ταινία που αφορά την Ιστορία των Τρικάλων αν δεχθούμε ότι ο Σακαφλιάς αποτελεί ένα ιστορικό πρόσωπο των Τρικάλων που είναι άξιο τέτοιας τιμής.
Καλά έκανες και έβαλες το θέμα για να δούμε και να φωτίσουμε όσο μπορούμε αυτό το θέμα.
Πρώτον να πω ότι υπάρχει μια ρεμπέτικη παράδοση στην πόλη από το γεγονός ότι στις φυλακές Τρικάλων όχι αυτές που είναι τώρα στο κέντρο της πόλης, αλλά υπήρξαν και άλλες σε διάφορα άλλα μέρη της πόλης φιλοξενήθηκαν κατά καιρούς διάφοροι κρατούμενοι, οι οποίοι όπως είναι γνωστό προέρχονταν και από "Παιδιά της Πιάτσας" και άλλους κουτσαβάκηδες της εποχής. Αλλά και τα στρατόπεδα της πόλης φιλοξενούσαν από διάφορα μέρη της Ελλάδος διάφορους λαϊκούς τύπους ας τους πούμε έτσι και με ανάλογα ρεμπέτικα ακούσματα. Και τρίτον οι Μικριασιάτες που εγκαταστάθηκαν στα Τρίκαλα κουβάλησαν και εκείνοι τους ρεμπέτικους ήχους της Ανατολής.
Αυτό το χαρμάνι ήταν καταρχήν η αιτία για να γεννηθεί το κατάλληλο υπόστρωμα και να προκύψει το λαικό τραγούδι στα Τρίκαλα.
Γιατί το λαικό τραγούδι και ο Σακαφλιάς είναι δυο διαφορετικές ιστορίες.
Εδώ παιδιά σας έπιασα αδιάβαστους!!
Ο Σακαφλιάς ήταν μάγκας ας πούμε της εποχής. Από τη Ραψίστα η καταγωγή του και είχε ξενητευθεί στην Αθήνα από μικρός. Συγκεκριμένα ζούσε στον Πειραιά εκεί ήταν το πιο ντερβίσικο παιδί.
Γιατί καθάριζε πάντα για το δίκιο και δεν κοτούσε κανένας να τον παραβγεί!
Κάτι όμως έγινε στον Πειραιά και αναγκάστηκε να γυρίσει στα Τρίκαλα.
Στα Τρίκαλα άνοιξε τότε ένα λαϊκό κουτούκι και στο μαγαζί του ήταν το μόνο που δε γινόταν εύκολα καμιά φασαρία.
Εκείνη την εποχή οι μαχαιροβγάλτες και διάφορα κακοποιά στοιχεία ήταν πολλά!!
Και κάνανε πολλές φασαρίες κάθε βράδυ.
Αλλά με τον Σακαφλιά δε έβαζε κανένας.
Εκεί σύχναζε και ο Τσιτσάνης και μάλιστα είχε αρχίσει να παίζει και μπουζούκι.
Γι αυτόν το μάγκα τον Σακαφλιά το πιο ντερβίσικο παιδί έγραψε το τραγούδι ο Τσιτσάνης και ξέρετε γιατί ;
Γιατί τον φάγανε μπαμπέσικα επάνω στενά στα παλιά Τρίκαλα την ώρα που περνούσε να πάει σε γκόμενά του.
Τον Τσιτσάνη τον κακοφάνηκε πολύ γιατί τον φάγανε με αυτόν τον τρόπο και έβγαλε αυτό το τραγούδι που πραγματικά ήταν ένα λεβεντόπαιδο Τρικαλινό παιδί.
Λάθος Βιλλ τον Σακαφλιά δεν τον πρόλαβε ο Τσιτσάνης ο θάνατός του ήταν πιο παλιός και δεν έγινε στα στενά της παλιάς πόλης. αλλά στα στενά της φυλακής.
Εκεί που τραβούσαν τις τζούρες!!
Τότε οι φυλακές τι νομίζεις ότι ήταν αναμορφωτήρια ;
Τώρα αν μπαίνεις και γίνεσαι προφέσορας της παρανομίας, τότε γινόσουν τέλειος επιστήμονας!
Ο Τσιτσάνης την άκουσε αυτή την Ιστορία να την λένε διάφοροι θαμώνες των κέντρων που υπήρχαν τότε κοντά στα στρατόπεδα των Τρικάλων και την πήρε αυτή την ιστορία και την έκανε λίγο διαφορετική για να μην απαγορευτεί σαν τραγούδι άν έλεγε την αλήθεια.
Ψάξε καλύτερα το θέμα και θα βρεις και άλλες λεπτομέρειες.
Άρη, έχω και εγώ μια απορία:
Πού αναφέρει ο Μπαγιαντέρας για την ιστορία του Σαρκαφλιά;
Δεν πρέπει να΄ ναι από το Σχορέλη.
Και άλλα αυτοσχέδια στιχάκια:
"...Στα Τρίκαλα, στα δυο στενά,
σκοτώσανε τον Σαρκαφλιά.
Δυο μαχαιριές του δώσανε
και χάμω τον ξαπλώσανε..."
Μια έρευνα για τις φυλακές του μεσοπολέμου, δίνει τις εξής πληροφορίες για το Σαρκαφλιά.
Υπήρξε γυναικοκατακτητής, είχε τραυματίσει με μαχαίρι έναν "αντίδικό του" στην καρδιά της αγαπημένης του και έτσι βρέθηκε στη φυλακή.
Χαρτόμουτρο μεγάλο και ο ίδιος, αλλά όπως γινόταν σε κάθε σχεδόν φυλακή του μεσοπολέμου, έπαιζαν οι κρατούμενοι παράνομα παιχνίδια, ενώ ο πιο νταής, ο "αρχηγός" έπαιρνε ένα σεβαστό μερίδιο, τη λεγόμενη γκανιότα.
Ο Σαρκαφλιάς είχε τη φαεινή ιδέα να διεκδικήσει τη γκανιότα από τον αρχηγό, τον Αντωνίτση, και εκείνος έβαλε δυο δικούς του να τον καθαρίσουν.
Όργανο του εγκλήματος ήταν το χερούλι ενός τηγανιού, τροχισμένο στις πλάκες της φυλακής, έτσι που να μοιάζει με λεπίδι.
Όλα αυτά έγιναν ,σύμφωνα με την έρευνα, το 1924.
Στο ηλεκτρονικό περιοδικό www.3-Kala. gr
Στο ηλεκτρονικό περιοδικό www.3-Kala gr, βρήκα το παρακάτω σχόλιο.
Δύο είναι οι κλασσικές ερωτήσεις που σου γίνονται όταν όταν συστήνεσαι κάπου ως Τρικαλινός. Πρώτον... τι κάνουν τα δύο στενά (από το γνωστό τραγούδι του Βασίλη Τσιτσάνη ο οποίος ως γνωστόν είναι Τρικαλινός) και δεύτερο, "Ποια είναι τα τρία καλά των Τρικάλων"!
Ας τα πάρουμε με τη σειρά. Αυτός ο Σακαφλιάς μας έχει αφήσει τη ρετσινιά... Κατ΄ αρχήν ποιος είναι ο κύριος, για τους μη γνώστες... Πρόκειται για έναν "μάγκα" του μεσοπολέμου, ο οποίος τη φήμη του -σε μεγάλο βαθμό- τη χρωστάει στο γνωστό τραγούδι. Όλοι λοιπόν πιστεύουν ότι τον Σακαφλιά τον φάγανε στα στενά της πόλης (ενδεχομένως στα στενά της παλιάς πόλης αφού κάτι τέτοιο ταιριάζει με τις περιγραφές) η πραγματικότητα όμως δεν είναι έτσι. Σύμφωνα με μαρτυρίες (και έρευνα του Πάνου Σόμπολου για το σωφρονιστικό σύστημα της χώρας), τον Σακαφλιά τον φάγανε άλλοι συγκρατούμενοί του στη φυλακή, στη στενή, εξού και τα "στενά". Δεν ξέρουμε τι έκανε και τον μπουζουριάσανε, ούτε βέβαια γιατί τον φάγανε, πλην όμως παρακαλούμε να ανακαλέσετε ό,τι κακό σκεφτήκατε για μας τους Τρικαλινούς μέχρι τώρα! Είμαστε αθώοι κ. Πρόεδρε.
Όσο για τα τρία καλά... και εδώ τα πράγματα δεν είναι τόσο ξεκάθαρα. Σίγουρα ένα από τα καλά είναι το νερό της πόλης, ένα δεύτερο οι γυναίκες της πόλης (περιμένω κέρασμα κορίτσια!) και το τρίτο... ενδεχομένως το ποτάμι και το φυσικό κάλλος της περιοχής, τα πάρκα κλπ. Πάντως έχουμε και καταπληκτικά ωραίο χαλβά τύπου Φαρσάλων!!
Συζητήσεις και αναλύσεις
Στο Διαδίκτυο, στην ιστοσελίδα www.rembetiko.gr/forums. βρήκα το παρακάτω σχόλιο.
Έχει ο Σχορέλης στην Ανθολογία του μία εκδοχή του τραγουδιού από τον Μπαγιαντέρα, ο οποίος είχε γνωρίσει στη φυλακή τον Αντωνίτση, το φονιά του Σαρκαφλιά. Περιείχε μάλιστα το δίστιχο "Αντωνίτση κερατά, που έφαγες το Σαρκαφλιά".
Ο Τσιτσάνης έβρισκε κάτι ηρωικό-ρομαντικό στο θάνατο του Σαρκαφλιά ("...το πιο καλύτερο παιδί..."). Ομως ο Μπαγιαντέρας, που είχε δει τα πράγμα από "τα μέσα", είχε τελείως διαφορετική άποψη: Κατάδικος της σειράς ο Σαρκαφλιάς, που μπαίνοντας στη φυλακή βρήκε το γηραιότερο Αντωνίτση να κάνει κουμάντο και σκέφτηκε να τρομάξει το γέρο και να κάνει εκείνος παιχνίδι. Αντίθετα ο Αντωνίτσης "...ήτανε καλός μάγκας..." λέει ο Μπαγιαντέρας. Του 'ριξε ο Αντωνίτσης τις μαχαιριές του και ...γεια σου ο Σαρκαφλιάς.
Ας αφήσουμε όμως το ...σενάριο της ταινίας κι ας μπούμε στην ουσία της ιστορίας: Με βάση τα στοιχεία που δίνει ο Μπαγιαντέρας, κι αν υπολογίσουμε ότι έκανε φυλακή στα τέλη της δεκαετίας του '20, το φονικό πρέπει να έγινε στις αρχές του 20ού αιώνα. Άρα το τραγούδι απέχει αρκετά από το να χαρακτηριστεί παλιό "μουρμούρικο" (για να χρησιμοποιήσω τον αδόκιμο όρο του Πετρόπουλου).
Όταν λέμε "παλιό" ή "παραδοσιακό", τουλάχιστον όσον αφορά το χρόνο θέλει κάμποσο. Όταν για παράδειγμα ο Βαγγέλης Σωφρονίου (τραγουδιστής της δεκαετίας του '20) υποστήριζε ότι το "Σαν πεθάνω στο καράβι" είναι παλιό παραδοσιακό, βεβαίωνε ότι το είχε ακούσει να το τραγουδάει ο παππούς του. Κι επειδή τα τραγούδια που λένε οι παππούδες δεν τα μαθαίνουν στα γεράματα αλλά στα νιάτα τους, "Σαν πεθάνω στο καράβι" πρέπει να τοποθετείται από το 1850 και πίσω. Όταν λοιπόν ένα τραγούδι έχει αντέξει τουλάχιστον 60-70 χρόνια, μεταφερόμενο από στόμα σε στόμα κι άλλα 50 μέσω μιας γραμμοφώνησης (αυτή του Κατσαρού), τότε, ναι, μπορούμε να πούμε ότι είναι παραδοσιακό. Τα 20-30 χρόνια μάξιμουμ όμως φτάνουν;
Πολλές απορίες έχετε!
Αν δεν κάνω λάθος και τα δύο αποσπάσματα που παραθέτω (από μνήμης) είναι από το Σχορέλη. Δεν είναι στον πρώτο τόμο, όπου αναφέρεται στον Μπαγιαντέρα, αλλά μέσα σε άλλα κεφάλαια. Για το Σαρκαφλιά νομίζω λέει στον 4ο τόμο, στις συμπληρωματικές συνεντεύξεις που περιέχει.
Οταν βρω χρόνο, θα ψάξω να σας δώσω την ακριβή ...βιβλιογραφία.
ΠΑΡΑΞΕΝΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ
Στο διαδίκτυο, στην ηλεκτρονική διεύθυνση: www.http:// sakaflias dlogspot.com, βρήκα επίσης και το παρακάτω παράξενο κείμενο που αφορά, μάλλον, σε κάποιο έργο ή παιχνίδι.
“Χαρμόσυνα νέα συνάδελφοι! Το έργο μας για την παγκόσμια διάδοση του Σακαφλιά ολοένα προχωράει. Όπως μπορεί να γνωρίζετε όνειρο της κοινότητάς μας είναι να διαδοθεί ο Σακαφλιάς σε όλο το σύμπαν, ανεξαρτήτως γλώσσας, φυλής, φύλου, χρώματος, μουσικών προτιμήσεων, ύψους, είδους, και προτιμήσεων γεύσεως παγωτού. Φανταζόμαστε τη μέρα που θα παίζεται Μοναδικός Σακαφλιάς σε όλο τον πλανήτη, και μια μέρα σε συνεδρίαση του ΟΗΕ μεταφερθεί ο Σακαφλιάς από τον εκπρόσωπο της Γαλλίας στον εκπρόσωπο του Μπαγκλαντές, προκαλώντας τον γέλωτα σε όλη την αίθουσα συνεδριάσεων!!
Και ξαναλέω, από την Τετάρτη 12 Δεκεμβρίου βρισκόμαστε ένα βήμα πιο κοντά στην πραγματοποίηση του στόχου μας. Γιατί αγαπητοί συν-Σακαφλιάδες αυτή τη μέρα παίχτηκε Σακαφλιάς στην ελληνική τηλεόραση, στη σειρά S1ngles 2 1/2. Δεν γνωρίζουμε πως έγινε αυτό. Ίσως να μη μάθουμε ποτέ. Αλλά δεν χρειάζεται να μάθουμε. Η ουσία είναι ότι ο Σακαφλιάς είναι παντού. Χωρίς περαιτέρω πολυλογίες, απλώς σας παραδίδω το βίντεο-μοντάζ με τις αντίστοιχες σκηνές από το επεισόδιο”.
ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΣΤΟ ΣΑΚΑΦΛΟΣΑΙΤ
Στην ιστοσελίδα www.http:// sakaflias dlogspot.com στο dlog του παιχνιδιού του Σακαφλιά παίζεται ένα ομαδικό παιχνίδι που έχει τον τίτλο "Σακαφλιάς" παραθέτω το σχετικό κείμενο το οποίο κατέβασα από την ιστοσελίδα.
Καλώς ήρθατε για άλλη μια φορά στο blog του παιχνιδιού του Σακαφλιά! Μπορεί να έχετε διαβάσει κάποια ύποπτα σχόλια στην προηγούμενη δημοσίευση που αναφέρονται σε δήθεν απόπειρα αυτοκτονίας του Πανμέγιστου Γιάννη Κωβαίου. Εννοείται πως τέτοιο ενδεχόμενο αποκλείεται πριν καν ληφθεί υπόψη, όμως μόνο και μόνο η αναφορά, ακόμη και η διάψευση τέτοιων φημών υποδηλώνει ύποπτες ενέργειες και απόψεις. Προσωπικά φήμες για την αυτοκτονία του ΜΜ δεν είχα ακούσει πριν καν διαβάσω το εν λόγω σχόλιο που τις διαψεύδει! Είναι φανερό ότι ο συγγραφέας του σχολίου όχι μόνο δεν προσπαθεί να προστατεύσει την εικόνα του ΜΜ, αλλά αντιθέτως επιχειρεί να αμαυρώσει το όνομα του, έως και -τολμώ να πω- να επιχειρήσει να γίνει Μεγάλος Μάγιστρος στη θέση του Μεγάλου Μαγίστρου! Τέτοιους Ιζνογκούντ δεν ανεχόμαστε σε αυτό το blog, και παρακαλώ τον εν λόγω κύριο να βγει δημόσια και να ζητήσει ταπεινά συγγνώμη από τα εκατομμύρια πιστών.
Ζητώ συγγνώμη για το ομολογουμένως μεγάλο παραπάνω ξέσπασμα, αλλά είναι πράγματα που έπρεπε να ειπωθούν, για να διασφαλίσουν την τέλειότητα της κοινότητάς μας. Εν πάση περιπτώσει, μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί τρεις τρόποι με τους οποίους μπορεί να παιχτεί ο Σακαφλιάς, και σε αυτή τη δημοσίευση θα τους περιγράψω ημι-αναλυτικα (ή αν προτιμάτε ημι-περιληπτικά).
Κατ'αρχάς έχουμε το παιχνίδι στην πιο απλή και αγνή μορφή του. Χρειάζεστε 2 (ή περισσότερα) άτομα τα οποία θα γνωρίζουν για την ύπαρξη του παιχνιδιού. Σε αυτόν τον τρόπο το παιχνίδι παίζεται με τους βασικούς κανόνες (τους οποίους ευελπιστούμε να ανεβάσουμε σύντομα), χωρίς κανένα πλαίσιο. Απλώς προσπαθείτε να κάνετε Σακαφλιά στον/η φίλο/η σας και στην παρέα της. Ο οποιοσδήποτε έχει το δικαίωμα να κάνει Σακαφλιά, και δεν μετράτε κανένα είδος σκορ. Αυτός ο τρόπος παιξίματος υμνεί την αγωνστική άμιλλα και την αλληλεγγύη μεταξύ φίλων, καθώς απουσιάζουν οι (καταγεγραμμένοι) ανταγωνισμοί, και προτείνεται για απλή διασκέδαση.
Ο δεύτερος τρόπος είναι λίγο πιο πολύπλοκος. Σε αυτή την περίπτωση το παιχνίδι παίζεται ακριβώς όπως με τον πρώτο τρόπο, όμως κρατιέται σκορ των Σακαφλιάδων κάθε ατόμου. Το αν θα μετρούνται οι Σακαφλιάδες που κάποιος έχει ρίξει, έχει φάει, έχει αποκρούσει, έχει αποτύχει να ρίξει, ή συνδυασμός αυτών (και συνολικό σκορ με ή χωρίς συντελεστές) εξαρτάται από τις αποφάσεις που θα πάρει η παρέα.
Το καλοκαίρι του 2007 εμφανίστηκε άλλος ένας τρόπος παιξίματος, που αποδείχθηκε τουλάχιστον ιδιαίτερα ενδιαφέρων, παρά τα μειονεκτήματά του. Αλλιώς ονομάζεται και "Ο Μοναδικός Σακαφλιάς", και παίζουμε ως εξής: όσοι συμμετέχουν στο παιχνίδι πρέπει να είναι "δηλωμένοι", και να έχουν όλοι γνώση των ατόμων που συμμετέχουν. Πριν κάποιος εισέλθει στο παιχνίδι, θα πρέπει να ενημερωθούν όλοι ανεξαιρέτως. Με ρωτάτε γιατί τέτοια ακρίβεια; Την απαιτεί ο τρόπος παιχνιδιού βέβαια! Το σκεπτικό είναι ότι σε κάθε "πρωτάθλημα", υπάρχει μόνο ένας "επίσημος" Σακαφλιάς. Δηλαδή τον "Σακαφλιά" τον έχει μόνο ένα άτομο, και αυτός μπορεί να τον περάσει σε άλλο άτομο με έναν και μοναδικό τρόπο: να του κάνει Σακαφλιά! Όταν ο Σακαφλιάς αλλάζει χέρια, οι υπόλοιποι μπορούν να ενημερώσουν όλους όσους παίζουν ποιος τον έχει πάρει (άμα θέλουν, γιατί υπάρχει και η επιλογή να μην ενημερώσουν, αν θέλουν να παγιδεύσουν ένα συγκεκριμένο άτομο). Αυτό έχει το εξής πλεονέκτημα. Ξέροντας οι συμμετέχοντες ποιος έχει τον Σακαφλιά, πάντα όταν θα μιλάνε σε αυτό το άτομο, θα βρίσκονται σε αυξημένο επίπεδο επιφυλακής, προσέχοντας να μην τον πάρουν. Αυτό έχει ως άμεση συνέπεια ο Σακαφλοκάτοχος να πρέπει να σκαρφιστεί ιδιαίτερους τρόπους και να φτάσει στο σημείο έως και να χρησιμοποιήσει προσωπικά δεδομένα των αντιπάλων ώστε να καταφέρει να δώσει τον Σακαφλιά. Το μειονέκτημα που κρύβει συγκεκριμένος τρόπος όμως είναι το εξής: παρ' ότι ενθαρρύνει την αυξημένη δυσκολία στο παιχνίδι, και αποτρέπει φτηνούς Σακαφλιάδες, το παιχνίδι καταλήγει να παίζετε με περιορισμένο αριθμό ατόμων κάθε φορά, αφού όποιος δεν έχει τον Σακαφλιά, δεν καίγεται να κάνει Σακαφλιά σε άλλον. Αυτό λύνεται άμα παράλληλα με αυτόν τον τρόπο οι υπόλοιποι συμμετέχοντες παίζουν και το απλό παιχνίδι, όμως και πάλι δεν είναι το ίδιο...
So there you have it. Τρεις από τους δημοφιλέστερους (και νόμιμους, σε αυτό το site δεν ασχολούμαστε με την underground Σακαφλιακή σκηνή) τρόπους να παιχτεί το παιχνίδι. Ανάλογα με το επίπεδό σας και την παρέα σας διαλέγετε έναν και παίζετε. Να σημειωθεί ότι για αρχάριες παρέες ενδείκνυται ο πρώτος, καθώς είναι ο πιο απλός, και απελευθερωμένος από σκληρούς ανταγωνισμούς. Οι άλλοι δύο τρόποι συχνά οδηγούν στην εμπορευματοποίηση, στη διαστρέβλωση του παιχνιδιού και της μαγείας του, με χορηγούς να υποστηρίζουν τους καλύτερους παίχτες, και λεφτά και συμφέροντα να παίζουν παντού. Από εσάς εξαρτάται να πείτε όχι στη διάβρωση του παιχνιδιού σας από εξωτερικούς παράγοντες, και να διατηρείται το πνεύμα του καθαρό.
Μέχρι την επόμενη φορά λοιπόν,
σας στέλνει χαιρετίσματα.
ΤΟ ΒΑΡΟΥΣΙ ΤΡΙΚΑΛΩΝ
Σ την ιστοσελίδα www.holiday.gr βρήκα το παρακάτω κείμενο το οποίο αναφέρεται στο Βαρούσι Τρικάλων και στα στενά του οποίου φέρεται να δολοφονήθηκε ο Σακαφλιάς.
“Κατά μήκος της ανατολικής πλευράς του Φρουρίου, εκτείνεται η παλιά και παραδοσιακή συνοικία Βαρούσι. Αποτελούσε την αριστοκρατική συνοικία των Τρικάλων κατά την περίοδο 1900 - 1930. Το Βαρούσι διακρίνεται για τα στενά του δρομάκια. Τα παλιά σπίτια της συνοικίας χρονολογούνται από το 17ο και το 19ο αιώνα. Τα σπίτια είναι κατασκευασμένα κυρίως από ξύλο και καλαμωτές, με πλίνθους στα διάκενα, σοβατισμένα και βαμμένα με διάφορα χρώματα. Έχουν ''σαχνισιά'', δηλαδή κλειστό στεγασμένο χώρο που προεξέχει από τον κορμό του κτιρίου. Στη συνοικία του Βαρουσίου βρίσκονται οι περισσότερες και παλαιότερες εκκλησίες των Τρικάλων κυρίως των υστεροβυζαντινών χρόνων.
Τα στενά δρομάκια της συνοικίας Βαρούσι έχουν εμπνεύσει κατά καιρούς σπουδαίους συνθέτες. Ποιος δεν γνωρίζει το περίφημο τραγούδι στα "Στα Τρίκαλα, στα δυο στενά, σκοτώσανε το Σακαφλιά ...".του Βασίλη Τσιτσάνη.
Σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση ο Σακαφλιάς ήταν υπαρκτό πρόσωπο. Έζησε την εποχή του Μεσοπολέμου, λίγο μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Την περίοδο εκείνη στα Τρίκαλα το στυλ του μποέμ τύπου και καρδιοκατακτητή των γυναικών, του ξακουστού Σακαφλιά (που σημαίνει ο φίλος της σάρκας), κυριαρχούσε στην τοπική κοινωνία. Ο περίφημος Σακαφλιάς, ήταν ένας ωραίος άντρας που είχε αναστατώσει την Τρικαλινή κοινωνία με τα καμώματά του, ώσπου κάποιοι του στήσανε καρτέρι στα στενά σοκάκια του Βαρουσίου και τον μαχαιρώσανε.
Με το θάνατό του ο Σακαφλιάς πέρασε στη σφαίρα του μύθου και της λαϊκής παράδοσης καθώς ο Βασίλης Τσιτσάνης θέλησε να κάνει την ιστορία του τραγούδι. Έτσι καθιερώθηκε συχνά οι Τρικαλινοί να αποκαλούνται "Σακαφλιάδες".
ΤΟ ΒΑΡΟΥΣΙ
Στην ιστοσελίδα, http://el.wikipedia.org/wik βρήκα ένα άλλο κείμενο το οποίο αναφέρεται στο Βαρούσι Τρικάλων.
“Η συνοικία Βαρούσι είναι η παλιά χριστιανική συνοικία των Τρικάλων και βρίσκεται στις παρυφές του Φρουρίου. Έως το 1930 θεωρούνταν η αρχοντική συνοικία των Τρικάλων και σήμερα είναι στο σύνολό της διατηρητέα, παρότι τα περισσότερα κτίριά της έχουν καταστραφεί ή αλλοιωθεί. Επικρατεί η εντύπωση ότι το τραγούδι του Βασίλη Τσιτσάνη με το γνωστό δίστιχο Στα Τρίκαλα στα δυο στενά, σκοτώσανε το Σακαφλιά αναφέρεται σε κάποιο σοκάκι του Βαρουσίου, ωστόσο η αλήθεια είναι ότι ο Σακαφλιάς, φυσιογνωμία της πόλης των Τρικάλων και κλέφτης γυναικών, που το πάθος του για τις γυναίκες (Σακαφλιάς σημαίνει φίλος της σάρκας) το πλήρωσε με τη ζωή του, δολοφονήθηκε στις Φυλακές Τρικάλων. Κοντά στη συνοικία Βαρούσι βρίσκονται τα Μανάβικα, γειτονιά με χαρακτηριστική, ομοιόμορφη αρχιτεκτονική, που παλιότερα στέγαζε τα πορνεία της πόλης, αργότερα τη λαχαναγορά ενώ σήμερα φιλοξενεί πολλά εστιατόρια και μπαρ”.
ΤΟ ΜΑΓΚΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙ ΤΟΥ ΣΑΚΑΦΛΙΑ
Το παρακάτω γλωσσάρι αφορά την εποχή του μεσοπολέμου και βέβαια δεν είναι ούτε ολοκληρωμένο, ούτε αναλυτικό. Η ξενική καταγωγή των συνθηματικών λέξεων οφείλεται στο ότι, τις λέξεις αυτές (τούρκικες, ιταλικές, αράπικες κτλ) τις έφεραν οι κατά καιρούς φυγόδικοι, παραλλαγμένες φυσικά και παραμορφωμένες.
Τις αλίευσα από το Βιβλίο “Τα ρεμπέτικα” του Ηλία Πετρόπουλου και το Βιβλίο “Ρεμπέτικη ανθολογία” Γ΄ τόμος, του Τάσου Σχορέλη.
Αλισβερίσι = συναλλαγή
Αμανάτι = ενέχυρο
Ανθίζουμε = αντιλαμβάνομαι
Αντάμης = Παλικαράς, άντρας
Αντάμικα (επιρ.) = παλικαρίσια, άφοβα, επιθετικά.
Ατσίδα = έξυπνος άνθρωπος, οξυδερκής
Αράπης = μουσικό όργανο σαν το μπουζούκι
Βάζω τσίκα = βάζω χασίσι στον αργιλέ, κάνω ρουφιανές (μτφ).
Βαρύς = σοβαρός.
Βουρ! = ενθαρρυντικό επιφώνημα.
Γαλέτα = ψαθάκι.
Γιαβάσικη πενιά = χαμηλότονο παίξιμο, παίξιμο με πάθος (μτφ).
Γιατάκι = κρεβάτι , κατοικία, κρησφύγετο.
Γιατρός = Το ποσό της δωροδοκίας.
Γιούργια = έφοδος, επίθεση
Γκότης = Χωροφύλακας, φρουρός, νυχτοφύλακας.
Γουργούς = ο αργιλές.
Δάσκαλος = αστυνομικός.
Διαλυστήρι = τσατσάρα.
Δικηγόρος = η κοκκαΐνη.
Θανάσης = ο αργιλές
Θεριακλής = μανιώδης καπνιστής ή χασισομανής.
Καρδερίνα = επιφώνημα συνθηματικό για προφύλαξη.
Κατώγα = κρατητήριο
Κατσάρια = παπούτσια κομμένα με το σουγιά για να αντικαταστήσουν τις παντόφλες.
Κάρφωμα = προδοσία
Καψουρεύουμαι = ερωτεύομαι παράφορα.
Καψούρης = Ερωτευμένος, παθιασμένος.
Κοζάρο = κοιτάζω
Κόζα = Η "κατάσταση" τα επίκαιρα σημεία , τα πράγματα.
Κολπατζής = ο κλέφτης
Κόλπο = είδος κλεψιάς
Κούκος = ο νυχτοφύλακας
Κουκουβάγια = ο νυχτοφύλακας
Κριμιτζής = ο βοηθός του κολπατζή, του κλέφτη.
Λαδιατζής = ο κατεργάρης
Λάχανο = το πορτοφόλι.
Λιάρα = κουβέρτα
Λιμοκοντόρος = μονόδραχμο
Λιούρα = λίρα
Μανίτα = απάτη, παγίδα.
Μανιτάρι = είδος κλεψιάς.
Μανιταρτζής = ο κλέφτης
Μαμουρλής = ο αγουροξυπνημένος, ο άκεφος.
Μάπας = ο αργιλές.
Μάπες = τα χρυσαφικά.
Μαστούρεμα = η χρίση ναρκωτικών
Μαστούρης = ο ναρκωμανής.
Μαστραπάς = πήλινο δοχείο.
Μαύρο = το χασίσι
Μαύρος = αστυνομικός, χωροφύλακας.
Μαυρομύτα = η πέννα
Μαχαλάς = γειτονιά
Μελάνη = στάχτη στα μάτια, παραπλάνηση.
Μινόρε μανές = αμανές πάνω σε δρόμο μινόρε.
Μίντζα = μερίδιο, δωροδοκία.
Μιντζαδόρος = ο μεριδιούχος.
Μπαγιόκος = το κομπόδεμα
Μπαλαμούτια = αόριστα λόγια, απατηλά,ψεύτικα.
Μπανιστήρι = ο καθρέφτης.
Μπαμπακού = το πάπλωμα.
Μπάτσος = αστυνομικός, χωροφύλακας.
Μπέρδε ή μπερδέ = τραγουδιστικό επιφώνημα που σημαίνει ανακατοσούρα, μπέρδεμα.
Μπήκες; = κατάλαβες;
Μπουκάρω = μπαίνω, εισβάλω.
Μπουλεύω = φεύγω, υποχωρώ.
Μπουρού = ο λουλάς του αργιλέ.
Μπρακ! = σύνθημα, φύγετε, διαλυθείτε.
Νενέ = η γιαγιά
Νταβατζής = το θύμα του εγκλήματος, ο παθών, μηνυτής.
Ντεκές = χασισοποτείο.
Ντερβίσης = χασισοπότης
Ξεμάγκας = αυτός που αποφάσισε να αλλάξει την άσχημη ζωή του, να φρονιμέψει.
Ξερνώ = ομολογώ, καταδίνω
Οντάς = δωμάτιο, κρυψώνας (μτφ).
Παγκανότα = νόμισμα.
Παλαμάρι = ρωλόι
Παντούφλα = πορτοφόλι
Παραμύθια = λόγια, μυστικό.
Παστρικιά = η πόρνη.
Πατήρι = Βάσανο, καημός.
Πατηριμένος = βασανισμένος, καϋμένος.
Πατούμενα = παπούτσια
Πέτρα = καταναγκαστικά έργα.
Πίτουρο = στα γρήγορα
Πιτσάκος = σουγιάς
Πιτσιρής = παιδί
Πλεχτό = παράθυρο της φυλακής.
Πονταδόρος = αβανταδόρος, συμμέτοχος στα κέρδη, κομπάρσος σε τυχερό παιχνίδι.
Πονταριτζής = "συνεργάτης" του μανιταριτζή
Πουτουργέρα = το παλτό.
Ρούγα = δρόμος.
Σακουλεύουμαι = αντιλαμβάνομαι, υποπτεύομαι, διαισθάνομαι.
Σατράπης = σκληρόκαρδος, σκαιός, βίαιος.
Σεβνταλίδικα = ερωτιάρικα.
Σεκλέτια = στεναχώριες.
Σεκλετίζω και Σεκλετίζομαι = στεναχωρώ, στεναχωριέμαι.
Σεντόνι = εικοσιπεντάρικο
Σέρτικος = σοβαρός.
Σημαδευτής = πιστόλι, περίστροφο.
Σιμπεμόλ μανές = αμανές πάνω στον τόνο Σι μπεμόλ
Σκάλωμα = σκάλα, μπαλκόνι (μτφ).
Σουπιά = ο χαφιές.
Στενάχωρο = δαχτυλίδι
Στριφτό = κλειδί
Στράφι (επιθ) = άδικα.
Ταράφα = συμμορία, κόμμα, φατρία.
Τάφος = χρηματοκιβώτιο.
Τζαντερμάς = χωροφύλακας.
Τουρανάϊκα, τουρανιό = τραγουδιστικό επιφώνημα.
Τούφα = φυλακή.
Τραβηχτό = μαρκούτσι
Τραβιχτήρι = τσιμπούκι, πίπα, μαρκούτσι του αργιλέ.
Τσακιστή = πόρτα
Τσαμασίρια = ασπρόρουχα
Τσαμπουκαλεύω = ενοχοποιώ.
Τσαμπουκαλής = ένοχος, ύποπτος, σεσημασμένος
Τσαρδάκα = δωμάτιο, σπίτι.
Τσερκές - δες = μελωδίες που τις τραγουδούσανε οι τσερκέδες (Τούρκοι στην περιφέρεια της Σμύρνης).
Τσέτουλα = το κατάστιχο της πίστωσης, το ξύλινο κομμάτι όπου χαράσσονται τα βερεσέδια.
Τσίλιας = χωροφύλακας.
Τσίλια = η φρούρηση
Τσιμπούκια = τσιγάρα.
Τσιμπώ = παίρνω, αφαιρώ.
Τσιρίμπασης = αρχηγός
Τσολιάζω = σκεπάζω
Τσουβαλιάστηκες; = αντιλήφθηκες;
Τσουμπλέκια = οικιακά σκεύη.
Φλόμος = τσιγάρο.
Φοράω σίδερα = φοράω χειροπέδες, μου φοράνε σίδερα.
Φουντάρω = ρίχνω άγκυρα, αράζω, βουλιάζω (μτφ).
Χάνι = τόπος διανυχτέρευσης, κρυψώνας (μτφ).
Χαρμάνης = ο ακάπνιστος.
Χήνα = Το χιλιάρικο, χρηματικό ποσό.
Χλάπα = μαχαίρι, λεπίδα.
Χοντρή = δεκάρα χάλκινη.
Ψειρού = φυλακή
Ψιλή = πεντάρα, οβολός.
Ψυχοπαπάς = αγαπητικός
Τα σέα και τα μέα. Σουγιάδες, κουμπούρια, στιλέτα και άλλα αντικείμενα του υποκόσμου, κατεσχημένα στο τμήμα της χωροφυλακής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου